Stel dat je werknemer bent en ook een activiteit als zelfstandige in bijberoep uitoefent. Plots word je ontslagen of neem je zelf ontslag. Mag je dan als werkloze nog steeds je activiteit als zelfstandige in bijberoep uitoefenen? Of veronderstel dat je al een tijdje werkloos bent, maar eventueel een activiteit als zelfstandige zou willen opstarten. Hoe doe je dat dan?
In de blogpost zullen wij ingaan of deze dingen inderdaad mogelijk zijn en zo ja, onder welke voorwaarden precies.
Je neemt zelf ontslag of werd om dringende reden ontslagen
Indien je werknemer of ambtenaar bent en een activiteit als zelfstandige in bijberoep uitoefent, maar je neemt zelf ontslag of je werd ontslagen om dringende reden, dan zal jouw bijberoep automatisch veranderen naar jouw hoofdberoep. Dit zal minstens zo blijven totdat je een nieuwe job hebt als werknemer of ambtenaar, die minstens halftijds is, want dan zal je zelfstandige activiteit opnieuw bijberoep worden.
Concreet betekent dit dat je voorlopig zal moeten leven van de inkomsten die je haalt uit je zelfstandige activiteit.
Je bent ontslagen
Voorwaarden
Om een activiteit als zelfstandige in bijberoep verder te mogen blijven uitoefenen nadat je ontslagen werd, zal je tegelijkertijd aan een aantal voorwaarden moeten voldoen.
- De eerste voorwaarde houdt in dat je het bijberoep reeds moet hebben uitgeoefend tijdens je tewerkstelling als werknemer, ten minste 3 maanden voorafgaand aan je uitkeringsaanvraag.
- Daarnaast moet je jouw bijberoep aangeven op het ogenblik van de uitkeringsaanvraag bij je uitbetalingsinstelling. Bij het formulier dat je moet invullen zal je ja moeten antwoorden op de vraag “oefent u een bijkomstige activiteit uit?”. Als je dit niet doet, kan dit zware gevolgen hebben: je zal dan verplicht worden je uitkeringen terug te betalen en je zal zelfs vervolgd kunnen worden.
- Je mag deze activiteit niet overdag (tussen 7 en 18 uur) uitoefenen tijdens de werkweek (van maandag tot vrijdag) Deze beperking geldt echter niet voor de zaterdag en de zondag. In dit geval kan je de activiteit uitoefenen ongeacht het uur en verlies je een uitkering per gewerkte zaterdag of zondag (zelfs indien u werkt na 18 u en/of vóór 7u).
- Bepaalde activiteiten zijn onderworpen aan bijzondere regels en sommige activiteiten zijn verboden.
Welke activiteiten zijn verboden?
- De activiteit in een beroep dat alleen na 18 uur wordt uitgeoefend (bijvoorbeeld nachtwaker);
- De activiteiten die verboden zijn krachtens de wet van 6 april 1960 betreffende de uitvoering van bouwwerken (voor meer informatie, gelieve de instelling die de uitkering regelt te raadplegen);
- Een activiteit in een beroep van de horecasector (hotels, restaurants en drankgelegenheden), tenzij de activiteit van gering belang is;
- Een activiteit van leurder, reiziger (verkoop van goederen aan huis of op markten), tenzij de activiteit van gering belang is;
- Een activiteit van verzekeringsagent of -makelaar, tenzij de activiteit van gering belang is.
Of jouw activiteit van gering belang is, vraag je best even bij je aanvraag.
Welke activiteiten zijn onderworpen aan bijzondere regels?
- Als je kunstwerkuitkeringen ontvangt;
- De nevenactiviteit wordt uitgeoefend in het kader van het voordeel “Springplank naar zelfstandige” (zie hieronder);
- De activiteit uitgeoefend wordt in het kader van een verenigingswerk.
Indien je aan al deze voorwaarden voldoet, zal je in principe je zelfstandige activiteit in bijberoep mogen blijven uitoefenen. Je zal echter geen uitkeringen (meer) ontvangen indien het aantal uren dat je hiervoor presteert te hoog is of indien je er te veel inkomsten uit haalt.
Springplank naar zelfstandige
Onder dit speciaal statuut zal je als werkloze 12 maanden een zelfstandige activiteit kunnen uitoefenen én zelfs opstarten zonder jouw werkloosheiduitkeringen te verliezen. Deze maatregel werd door de overheid ingevoerd om mensen die willen ondernemen te stimuleren om de sprong te wagen.
Aan dit speciaal statuut hangen natuurlijk ook een aantal voorwaarden vast:
- De nevenactiviteit moet aangegeven worden op het ogenblik van de uitkeringsaanvraag of, indien men al uitkeringen ontvangt, vóór de start van de activiteit.
- De werkloze mag zijn loontrekkende activiteit niet zelf hebben stopgezet om het voordeel van de cumul te bekomen.
- Men mag geen nevenactiviteit uitoefenen die men in de afgelopen 6 jaar als hoofdberoep heeft uitgeoefend.
- Men mag het werk niet door derden laten uitoefenen (vb. door werknemers of onderaannemers), tenzij bij wijze van uitzondering.
- Dit voordeel kan niet gecumuleerd worden met een loontrekkende of artistieke activiteit.
Je zal dan uitkeringen voor je werkloosheid blijven ontvangen, die zullen afgetrokken worden naargelang de inkomsten die je krijgt uit jouw zelfstandige activiteit. Je moet natuurlijk ook beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt.
Na de periode van 12 maanden zal je een keuze moeten maken:
- Ofwel zet je je activiteit als zelfstandige voort maar zal je deze in hoofdberoep uitoefenen, waardoor je ook je werkloosheidsuitkeringen zult verliezen;
- Ofwel zet je je activiteit als zelfstandige niet voort, en zal je blijven genieten van de werkloosheidsuitkeringen.
Wat met mijn uitkeringen?
De inkomsten die jouw bijberoep opbrengt, zullen in beperkte mate gecumuleerd kunnen worden met jouw uitkeringen. De combinatie van deze 2 inkomsten is echter wel onderworpen aan een maximumbedrag die door de wet is opgelegd.
Concreet houdt dit in dat het dagbedrag van jouw werkloosheidsuitkering verminderd zal worden met het gedeelte uit de bijkomstige activiteit boven 16,70 (= bedrag in 2022). Het dagbedrag uit je bijberoep wordt berekend door de totale jaarlijkse netto-inkomsten uit de activiteiten te delen door 312.
Stel dus dat je netto-inkomsten uit je zelfstandige activiteit 6.240 euro bedraagt. Gedeeld door 312 betekent dit dat de dagelijkse netto-inkomst uit je bijberoep 20 euro bedraagt, dan zal het dagbedrag van je werkloosheidsuitkering verminderd worden met het verschil tussen 20 en 16,70 euro (dus 3,30 euro).
Daarnaast zal je voor elke zaterdag of zondag waarop je je activiteit als zelfstandige in bijberoep uitoefent, een dagbedrag werkloosheidsuitkering verloren gaan. Dit is zo zelfs als je werkt vóór 7u en na 18u.
