Je studie combineren met ondernemerschap? Dat kan! In deze blogpost ontdek je hoe je als student een vliegende start maakt als student-zelfstandige. We delen praktische stappen, tips en inzichten om jouw reis naar het opbouwen van een eigen bedrijf tijdens je studie soepel te laten verlopen. Of je nu al een briljant idee hebt of gewoon nieuwsgierig bent naar ondernemerschap, hier begint jouw avontuur!
Wat houdt het statuut van student-zelfstandige in?
Het statuut van student-zelfstandige is een statuut dat aan studenten de mogelijkheid biedt om naast hun studies ook een onderneming op te starten. Dit statuut zorgt ervoor dat ze kunnen genieten van een aantal sociale en fiscale voordelen in hun activiteit als zelfstandige.
Voorwaarden van het statuut
Een student-zelfstandige kan je niet zomaar worden, je zult aan een aantal voorwaarden moeten voldoen.
- Je bent tussen 18 en 25 jaar oud
- Je bent ingeschreven aan een Belgische of buitenlandse onderwijsinstelling met als doel het behalen van een diploma of een attest, getuigschrift, creditbewijs etc. Dat ook erkend wordt door een bevoegde overheid
- Je bent ingeschreven voor minstens 27 studiepunten of je volgt minstens 17 uur les per week.
- En uiteraard: je oefent een zelfstandige beroepsactiviteit uit. Dit betekent dat je niet voor een baas werkt, je bent je eigen baas.
Welke kosten heb je als student-zelfstandige?
Ten eerste zal je betalen voor de inschrijving van je onderneming in de Kruispuntbank van Ondernemingen en de activatie van je btw-nummer. Dit laat je doen door een ondernemingsloket zoals Xerius, Acerta etc. De kostprijs is bij elk ondernemingsloket hetzelfde en bedraagt € 101.
Daarnaast zal je enkel sociale bijdragen betalen als je winst boven een bepaalde som zit. Meer uitleg hierover vind je in het puntje over “sociale plichten als student-zelfstandige”.
Afhankelijk van welke activiteit je uitoefent, heb je misschien nood aan een of meerdere verzekeringen. Als je bijvoorbeeld een bedrijfspand hebt, zal je verplicht zijn een brandverzekering te nemen. Doe dus genoeg research over welke verzekeringen je verplicht bent te nemen, en welke niet verplicht maar toch aan te raden zijn. Je zult alleszins een verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid nemen, deze zal je namelijk dekken als iemand door jouw fout schade heeft opgelopen.
Uiteraard ga je ook bepaalde kosten maken om je onderneming te voeren: denk maar aan dingen zoals een laptop, bepaalde apparatuur, etc. Dit hangt natuurlijk volledig af van welke activiteit je uitvoert en hoeveel jijzelf er beslist aan uit te geven.
Hoeveel mag je verdienen als student-zelfstandige om ten laste van je ouders te blijven?
Als student-zelfstandige mag je helaas niet zoveel verdienen als je wil indien je bepaalde voordelen wenst te behouden. Meerdere factoren hebben invloed op wat je exact mag verdienen. Zo maakt het bijvoorbeeld een verschil of je nog bij je ouders ten laste bent, of je ouders nog samen zijn en een gemeenschappelijke belastingaangifte doen (1), of je deel uitmaakt van een gezin van een alleenstaande ouder (2) en onderhoudsgeld krijgt. Simpel is het dus niet om te bepalen wat je exact mag verdienen. Hieronder bespreken we de twee meest voorkomende situaties.
Eerste situatie
Je bent ten laste van je ouder(s) en je hebt weinig professionele kosten.
De eerste optie is dat je weinig kosten maakt om jouw onderneming te voeren. In dat geval mogen al jouw inkomsten tezamen (en daarmee bedoel ik je activiteit als student-zelfstandige + eventueel andere studentenjobs) maximum € 7.965 (1) of € 10.090 (2) bedragen. Hiervan trek je een vrijgestelde som van € 3.190 af.
- € 7.965 – € 3.190 = € 4.775. Op die € 4.775 wordt dan automatisch een kostenforfait toegepast van 20 procent (0,2 x € 4.775 = € 955). Als we dit opnieuw aftrekken, dan houden we 3.820 netto bestaansmiddelen over. Mijn netto-bestaansmiddel is dan € 3.820: als je hier onder blijft, dan blijf je fiscaal ten laste van je beide ouders.
- € 10.090 – € 3.190 = € 6.900 verminderd met 20% forfaitaire beroepskosten – € 1.380.
Mijn netto-bestaansmiddel is dan € 5.520: als je hier onder blijft, dan blijf je fiscaal ten laste van je alleenstaande ouder.
Tweede situatie
De volgende optie is dat je natuurlijk veel kosten maakt in het kader van jouw onderneming en je wilt ook ten laste blijven van je ouders. Zoals eerder berekend, mogen jouw netto bestaansmiddelen niet meer dan € 3.820 (1) of € 5.520 (2) bedragen. In dit geval tellen we de vrijgestelde som van 3.190 er weer bij op: we komen uit op € 7.010. Als je je inkomsten verminderd met je kosten, moet je dan op een totaal uitkomen dat lager is dan € 7.010 (1) of € 8.710 (2)
Let op: als je ook je kinderbijslag wilt behouden, mag je in Vlaanderen max. 600 uren per jaar werken. Zie meer uitleg hierover later.
Ter informatie: Het netto belastbaar inkomen bestaat uit je totale inkomsten – de kosten die je hebt bij je activiteit als student-zelfstandige + een deel van de eventueel ontvangen onderhoudsuitkeringen.
Onderhoudsuitkeringen
Onderhoudsuitkeringen zijn ook een inkomen en dien je dus mee op te nemen in je berekening. Voor inkomsten 2023 wordt de eerste € 3820 van je ontvangen onderhoudsuitkering vrijgesteld. Van het resterend bedrag zal je 80% in rekening brengen als inkomen. Indien je dus ten laste bent van een alleenstaande ouder dan dien je dus 80% van het resterend bedrag mee in rekening te nemen in de netto- bestaansmiddelen van € 5.520 om ten laste te blijven.
Sociale plichten als student-zelfstandige
Als student-zelfstandige zal je geen sociale bijdragen moeten betalen, mits je onder een bepaald plafond blijft. Sociale bijdragen worden gebruikt voor het financieren van de verschillende takken van de sociale zekerheid. Dit systeem voorziet onder andere in een vervangingsinkomen voor mensen die tijdelijk of permanent niet in staat zijn om zelf (genoeg) inkomen te voorzien. Denk maar bijvoorbeeld aan pensioen, ziekte, werkloosheid… Verder wordt het gebruikt voor kinderbijslag en ziekteverzekering.
Je zult geen sociale bijdragen betalen als je netto belastbaar jaarinkomen onder € 8.204,59 blijft.
Als je netto belastbaar inkomen tussen € 8.204,59 en € 16.409,20 ligt, betaal je geen sociale bijdragen op het eerste deel tot € 8.204,59. Je betaalt echter wel een bijdrage van 20,50 % op het stuk inkomen dat tussen € 8.204,59 en € 16.409,20 ligt.
Als je netto belastbaar inkomen meer dan € 16.409,20 bedraagt, dan zal je sociale bijdragen betalen net zoals je in een hoofdberoep zou betalen. Je betaalt dan een minimum van € 866,62 per kwartaal (= 3 maanden).
Welke sociale rechten heb je als student-zelfstandige?
Normaal gezien blijf je als student voor de sociale zekerheid ten laste van je ouders en bouw je zelf geen sociale rechten op. Je krijgt de gezondheidszorgen terugbetaald via je ouders. Als je echter, zoals hierboven vermeld werd, meer dan € 16.409,20 netto belastbaar inkomen hebt, dan bouw je zelf sociale rechten op en ben je niet langer ten laste van je ouders.
Wat met kinderbijslag?
In Vlaanderen hebben je ouders normaal gezien zeker tot je 18de verjaardag recht op kinderbijslag. Wanneer je ouder dan 18 bent, kunnen ze nog altijd genieten van kinderbijslag tot maximum je 25ste verjaardag als je verder studeert. Als je in de tussentijd werkt als student-zelfstandige, dan zal je echter je beroepsactiviteit moeten beperken om te kunnen blijven genieten van de kinderbijslag. De regels hiervoor verschillen per regio.
In het Vlaams Gewest onder de 600 uren blijven.
Meer info: https://www.kidslife.be/nl/kinderbijslag/groeipakket-vlaanderen/groeipakket-voor-studenten
Het statuut student-zelfstandige aanvragen
Als je beslist hebt om de stap naar het ondernemerschap te zetten en je voldoet aan alle voorwaarden, dan neem je contact op met een ondernemingsloket (Xerius, Acerta, Liantis, Partena…).
Zij brengen volgende zaken in orde voor jou:
- Je inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen;
- De activering van je ondernemingsnummer als BTW nummer;
- Ja aansluiting als student-zelfstandige;
- Ondersteuning met eventuele andere opstartformaliteiten.
Door jou, de student:
- Je vult het aanvraagformulier in voor het statuut van student-zelfstandige. Daarin staat ook een verklaring dat je regelmatig de lessen volgt.
- Door jouw onderwijsinstelling: een attest van inschrijving. Meestal kan je dit terugvinden op het online platform van jouw onderwijsinstelling (bv. Oasis bij de UGent). Indien niet, kan je een formulier van het sociaal verzekeringsfonds laten invullen door jouw onderwijsinstelling. Het attest bevat alleszins de volgende gegevens:
- Inschrijving in de onderwijsinstelling voor een bepaald academie/schooljaar
- Type studie
- Aantal studiepunten of lesuren per week.
Ben ik btw-plichtig als student zelfstandige?
Het feit of je al dan niet btw-plichtig bent, hangt niet af van je statuut als student-zelfstandige. In dit opzicht ben je hetzelfde als elke andere zelfstandige. Zo is in principe iedere persoon die een economische activiteit uitoefent op geregelde en zelfstandige basis, en daarbij goederen levert of diensten verricht die opgesomd staan in het btw-wetboek, btw-plichtig. Daarbij is het niet van belang of de activiteit wordt uitgeoefend met of zonder het doel om winst te maken.
Of je al dan niet btw-plichtig bent, vraag je best eens na bij het ondernemingsloket.
Als zelfstandige zal je kunnen genieten van een vrijstelling van btw-plicht wanneer je jaarlijks een omzet (verkoop) hebt van minder dan € 25.000. Je bent in principe dan wel btw-plichtig, maar je geniet dan van een vrijstelling van aangiftes. Je zult dan geen btw aanrekenen op de facturen aan je klanten of op je verkopen zonder factuur. Je zal hierdoor echter ook geen recht op aftrek hebben: je zal dus geen btw terugkrijgen voor de aankopen die je hebt gedaan.
Wanneer stopt het statuut student-zelfstandige?
Je statuut als student-zelfstandige eindigt in de volgende gevallen:
- Vanaf het kwartaal dat je niet meer aan alle voorwaarden voldoet.
- Wanneer je afstudeert.
- Studeer je af in juni, kan je je statuut behouden tijdens het derde kwartaal
- Studeer je af in januari, eindigt je statuut al vanaf het eerste kwartaal
- In het jaar dat je 25 wordt, behoud je het statuut tot 30 september van dat jaar. Als je echter 25 wordt in de loop van een academiejaar, dan kan je tot het einde van het academiejaar blijven genieten van het statuut. Als je verjaart na 30 september, dan stopt het statuut automatisch op die dag.
Hoe kan je je onderneming verderzetten naast je studies?
Als je afstudeert en eraan denkt om je onderneming verder te zetten, dan heb je verschillende opties:
- Je kan je onderneming verderzetten als hoofdberoep.
- Je kan ook je onderneming combineren met een job als werknemer.
- Je kan je onderneming combineren met een inschrijving als werkzoekende.
Student-zelfstandige of student-ondernemer?
Het is belangrijk dat je het statuut student-zelfstandige niet verwisselt met student-ondernemer, aangezien ze allebei verschillende gevolgen hebben.
Met het statuut van student-zelfstandige krijg je als voornaamste voordeel dat je minder of geen sociale bijdragen moet betalen dan andere zelfstandigen indien je aan de voorwaarden voldoet. Dit statuut betekent echter weinig binnen jouw onderwijsinstelling.
Als je student-ondernemer bent, gaat dit eerder om een erkenning die je binnen de onderwijsinstelling waarin je studeert ontvangt. Met deze erkenning kan je binnen je onderwijsinstelling genieten van een betere afstemming van je onderneming met je studies: je kunt o.a. examens verplaatsen, een flexibel lessenrooster samenstellen, meer tijd krijgen voor opdrachten etc. Sommige onderwijsinstellingen bieden zelfs ondersteuning aan student-ondernemers in de vorm van coachingsessies, workshops etc. Als je hierin geïnteresseerd bent, dan informeer je je best eens bij jouw onderwijsinstelling.
Hogescholen:
- Artesis Plantijn Hogeschool
- Arteveldehogeschool
- Erasmushogeschool
- Hogeschool Gent
- Hogeschool West-Vlaanderen
- Karel de Grote Hogeschool
- Odisee
- PXL
- Thomas More
- UCLL
- VIVES
